യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഗ്രാന്റ്സ് കമ്മീഷൻ (യുജിസി) നിർദ്ദേശിച്ച പരിഷ്കാരങ്ങളുടെ ശൃംഖലയിൽ, ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘‘കരട് യുജിസി ചട്ടങ്ങൾ, 2024 (ബിരുദത്തിനും ബിരുദാനന്തര ബിരുദത്തിനുമുള്ള മിനിമം സ്റ്റാൻഡേർഡ്സ് ഓഫ് ഇൻസ്ട്രക്ഷൻ)’’ മിനുക്കിയ ട്രോജൻ കുതിരയെപ്പോലെ തിളങ്ങുകയാണ്. ദ്വിവത്സര പ്രവേശനം, ഇരട്ട ബിരുദ, ബിരുദാനന്തര ഡിഗ്രി പ്രോഗ്രാമുകൾ, ബിരുദ-ബിരുദാനന്തര തലങ്ങളിൽ ഒന്നിലധികം എൻട്രി-എക്സിറ്റ് ചട്ടക്കൂട് തുടങ്ങിയ പദ്ധതികൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന ഈ നയം ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസത്തിലെ ഉൾപ്പെടുത്തലിനും വഴക്കത്തിനുംവേണ്ടിയുള്ള വിപ്ലവകരമായ ചുവടുവയ്പ്പായിട്ടാണ് ഭരണകൂടം അവതരിപ്പിക്കുന്നത്.
ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സമാനമായ മറ്റ് വഴക്കമുള്ള ഉപകരണങ്ങൾ ഇവയാണ്: (എ) പന്ത്രണ്ടാം ക്ലാസ് സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ ഒരു വിദ്യാർത്ഥി ഏത് വിഷയങ്ങൾ പഠിച്ചാലും, ബിരുദത്തിന് ഏത് വിഷയത്തിലും പ്രവേശനത്തിന് അർഹതയുണ്ട്, (ബി) ബിരുദപഠനത്തിൽ ഒരു വിദ്യാർത്ഥി ഏത് പ്രധാന വിഷയങ്ങൾ പഠിച്ചാലും, ആ വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ബിരുദാനന്തരബിരുദത്തിന് ഏത് വിഷയത്തിലും പ്രവേശനത്തിന് അർഹതയുണ്ട്, (സി) വ്യത്യസ്ത പ്രോഗ്രാമുകളിലെ ക്ലാസുകളിലെ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ ഏറ്റവുംകുറഞ്ഞ ഹാജർ ആവശ്യകതകുറയ്ക്കൽ, (ഡി)മുൻപഠനത്തിന്റെ അംഗീകാരം (ആർപിഎൽ), (ഇ) ത്വരിതപ്പെടുത്തിയ ഡിഗ്രിപ്രോഗ്രാം(എഡിപി), (എഫ്) വിപുലീകൃത ഡിഗ്രി പ്രോഗ്രാം (ഇഡിപി) മുതലായവ.
പുരോഗമനപരമെന്ന് കൊട്ടിഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന ഈ മൂടുപടത്തിനുകീഴിൽ അസ്വസ്ഥതയുണ്ടാക്കുന്ന ഒരു സത്യം ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്നുണ്ട്: കരുതിക്കൂട്ടിക്കൊണ്ട് വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ വെള്ളംചേർക്കുന്നതും അതിന്റെ ചരക്കുവൽക്കരണവും. പരിഷ്കാരമായി വേഷംമാറിയിരിക്കുന്നത് വിദ്യാഭ്യാസത്തെ നശിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരു തന്ത്രമോ, സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തിന്റെ മുന്നോടിയോ, പൊതുസ്ഥാപനങ്ങളെ ലാഭത്തിന്റെ അനിവാര്യതകൾക്കനുസൃതമായി സൂക്ഷ്മമായി വിന്യസിക്കുന്ന ഒരു രഹസ്യ പുനഃസംഘടനയോ ആകാം.
ദരിദ്രമായ അടിസ്ഥാനസൗകര്യത്തിൽ അതിമോഹമുയർത്തുന്ന ബിരുദപദ്ധതി
അധ്യാപകരുടെയും ക്ലാസ് മുറികളുടെയും എണ്ണക്കുറവ്, മറ്റ് ആവശ്യമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ അഭാവം എന്നിവമൂലം ഇതിനകം ബുദ്ധിമുട്ടിലായിരുന്ന ഉന്നതവിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നാലുവർഷത്തെ ബിരുദ പരിപാടി കൂടി അടിച്ചേൽപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. എഫ്വൈയുപി നടപ്പിലാക്കുന്നതിനാവശ്യമുള്ള ഒരു അധിക വർഷം കൂടി ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനായി, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ കൂടുതൽ വികസനം അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്നു. എന്നാൽ കേന്ദ്രസർക്കാരോ സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളോ ഇതിനുള്ള അധികഫണ്ട് അനുവദിക്കാൻ തയ്യാറാകില്ല.
ഉന്നതവിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഈ ദുരിതങ്ങൾക്കുപുറമേ, ഇപ്പോൾ മൾട്ടിപ്പിൾ എൻട്രി, മൾട്ടിപ്പിൾ എക്സിറ്റ് സംവിധാനത്തിന്റെയും ദ്വിവത്സര പ്രവേശന നടപടിക്രമത്തിന്റെയും ഭാരവുമുണ്ട്. ‘മൾട്ടിപ്പിൾ എൻട്രി, മൾട്ടിപ്പിൾ എക്സിറ്റ്’ സംവിധാനത്തിൽ ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ഒരു ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനത്തിൽ കുറച്ച് സെമസ്റ്ററുകൾ പഠിക്കാനും കുറച്ച് ക്രെഡിറ്റ് പോയിന്റുകൾനേടാനും, പിന്നീട് ആ സ്ഥാപനം വിടാനും ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ ചില സെമസ്റ്ററുകൾ ഉപേക്ഷിക്കാനും, തുടർന്ന് കുറച്ച് സെമസ്റ്ററുകൾ പഠിക്കാൻ മറ്റൊരു സ്ഥാപനത്തിൽ പ്രവേശനം നേടാനും അനുവദിക്കും. ഈ രീതിയിൽ, ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ആവശ്യമായ ക്രെഡിറ്റ് പോയിന്റുകൾ ലഭിക്കും. അത് ഡിപ്ലോമയോ, ഓണേഴ്സോടെയോ അല്ലാതെയോ ഉള്ള ബിരുദമോ, ഒരു ഗവേഷണ ബിരുദമോപോലും നേടാൻ യോഗ്യരാക്കും. ഘട്ടംഘട്ടമായി വ്യത്യസ്ത സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നടത്തിയ പഠനത്തിലൂടെ നേടിയ ക്രെഡിറ്റുകൾ അക്കാദമിക് ബാങ്ക് ഓഫ് ക്രെഡിറ്റിൽ സൂക്ഷിക്കും. അതിലൂടെ ഒരു വിദ്യാർത്ഥി നേടിയ ആകെ ക്രെഡിറ്റുകൾ കണക്കാക്കും. ദ്വിവത്സര പ്രവേശന പദ്ധതിയാകട്ടെ, ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് സ്വന്തം ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ച് ഏത് സെമസ്റ്ററിലും ഏത് വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനത്തിലും പ്രവേശനം നേടാനും അനുവദിക്കും.
ഈ വഴക്കമുള്ള പഠനപദ്ധതികൾ ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ഒരു ബിരുദത്തിന് മാത്രമല്ല ബാധകമാകുന്നത്. ഇരട്ട ബിരുദ-ബിരുദാനന്തര ബിരുദത്തിനും ഇത് ബാധകമാകും. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ഇ പ്പോൾ ഒരേസമയം രണ്ട് ബിരുദങ്ങൾ നേടാൻ ഈ പദ്ധതി അനുവദിക്കും. ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് അക്കാദമിക് പഠനരീതി സ്വയം തീരുമാനിക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ വ്യാപ്തി ഇവിടെ അവസാനിക്കുന്നില്ല. വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് ഇപ്പോഴും “ആക്സിലറേറ്റഡ് ഡിഗ്രി പ്രോഗ്രാം”, “എക്സ്റ്റൻഡഡ് ഡിഗ്രി പ്രോഗ്രാം” എന്നിവയ്ക്കുള്ള അവസരം ലഭിക്കും. ആക്സിലറേറ്റഡ് ഡിഗ്രി പ്രോഗ്രാം വഴി ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് യഥാക്രമം 4വർഷം (8 സെമസ്റ്റർ), 2വർഷം (4 സെമസ്റ്റർ) എന്നിങ്ങനെ നിശ്ചിത സമയപരിധിക്ക് മുന്നേതന്നെ തന്റെ ബിരുദ-ബിരുദാനന്തര ബിരുദ പ്രോഗ്രാമുകൾ പൂർത്തിയാക്കാൻ അനുവദിക്കും. അതേസമയം എക്സ്റ്റൻഡഡ് ഡിഗ്രിപ്രോഗ്രാം വഴി കോഴ്സുകൾ പൂർത്തിയാക്കുന്നതിന് നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ളതിനെക്കാൾ കൂടുതൽ സെമസ്റ്ററുകൾ കൊണ്ട് പൂർത്തിയാക്കാനുള്ള അവസരം നൽകും. ക്ലാസുകളിലെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ശതമാനം ഹാജർ പരിധി ഫലത്തിൽ ഇല്ലാതാകും. ഇതുവരെ പ്രായോഗികമല്ലാത്തതോ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ അറിയപ്പെടാത്തതോ ആയ ഈ വഴക്കങ്ങളും ‘വിദ്യാർത്ഥീ കേന്ദ്രീകൃത വിദ്യാഭ്യാസം’ എന്നപേരിൽ കൊണ്ടുവരികയാണ്. ഈ വഴക്കമുള്ള വ്യവസ്ഥകളെല്ലാം ‘യുഎസ് വിദ്യാഭ്യാസ സമ്പ്രദായത്തിൽ നിന്ന് ‘മെയ്ക്ക്-ഇൻ-ഇന്ത്യ’യുടെ വക്താക്കൾ അന്ധമായി പകർത്തിയതാണ്.
രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഇത്രയധികം ഓപ്ഷനുകൾ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് അനുവദിക്കാൻ കഴിയുമോ, അതിനുള്ള ശേഷി അവർക്കുണ്ടോ? ബിജെപി ഭരണകാലത്ത് വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായുള്ള കേന്ദ്ര ബജറ്റ് കുത്തനെ ഇടിഞ്ഞ് എക്കാലത്തെയും താഴ്ന്ന നിലയിലെത്തി. ഈ വർഷത്തെ യുജിസിയുടെ ബജറ്റ് 61% കുറച്ചു. അവശ്യമായ അധ്യാപക തസ്തിക കള്പോലും സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ല. പുതിയ നിയമനങ്ങൾ വഴി ഒഴിവുള്ള തസ്തികകൾ നികത്തുന്നില്ല. തുച്ഛമായ തുക മാത്രം പ്രതിഫലമായി ലഭിക്കുന്ന താത്കാലിക അധ്യാപകരാൽ സ്ഥാപനങ്ങൾ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ഇത്തരം അതിമോഹപദ്ധതികൾ മുന്നോട്ടുവെക്കുന്ന ഇത്രയധികം വ്യതിയാനങ്ങളിൽ ആരാണ് പഠിപ്പിക്കുക? അതോ വിദ്യാർത്ഥി എന്താണ് പഠിച്ചതെന്ന് പരിഗണിക്കാതെ ബിരുദം നൽകൽ മാത്രമായിരിക്കുമോ സംഭവിക്കാൻ പോകുന്നത്?
നിർദ്ദിഷ്ട പദ്ധതികളുടെ അക്കാദമിക് ന്യായീകരണശ്രമം
പന്ത്രണ്ടാം ക്ലാസിൽ പഠിച്ച ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് താൻ തിരഞ്ഞെടുത്ത വിഷയങ്ങൾ പരിഗണിക്കാതെ തന്നെ ഏതെങ്കിലും ബിരുദ പ്രോഗ്രാമിൽ പ്രവേശനം ലഭിക്കുകയാണെങ്കിൽ, അതുപോലെ തന്നെ ഒരു ബിരുദ പ്രോഗ്രാമിലെ മേജർ അല്ലെങ്കിൽ മൈനർ വിഷയങ്ങൾ പരിഗണിക്കാതെ ഏതെങ്കിലും വിദ്യാർത്ഥി ബിരുദാനന്തര ബിരുദ പ്രോഗ്രാമുകളുടെ ഏതെങ്കിലും വിഷയത്തിൽ പ്രവേശനം നേടിയാൽ, പഠന നിലവാരം എന്തായിരിക്കും? ചരിത്രം, തത്വചിന്ത, രാഷ്ട്രമീമാംസ എന്നിവ പന്ത്രണ്ടാം ക്ലാസ്സിൽ പഠിച്ച ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ബിരുദതലത്തിൽ ഭൗതികശാസ്ത്രം ഒരു പ്രധാന വിഷയമായി പഠിക്കാൻ കഴിയുമെങ്കിൽ, അവിടെ സമഗ്രമായ പഠനം ഉണ്ടാകുമോ? രസതന്ത്രം പ്രധാന വിഷയമായും ഭൗതികശാസ്ത്രവും ഗണിതശാസ്ത്രവും മൈനർ വിഷയമായും ബിരുദതലത്തിൽ പഠിക്കുന്ന ഒരു വിദ്യാർത്ഥി ബിരുദാനന്തര ബിരുദ കോഴ്സിൽ സാമ്പത്തികശാസ്ത്രം പഠിച്ചാല് സ്ഥിതി എന്താകും. അവർക്ക് എന്തെങ്കിലും പഠിക്കാനാകുമോ? ഇതോടൊപ്പം, ഒരേ സമയം ഇരട്ട ബിരുദാനന്തര ബിരുദത്തിന് കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസുകൂടി വാഗ്ദാനം ചെയ്യുമ്പോഴുള്ള സാഹചര്യം സങ്കൽപ്പിക്കുക! ഒന്നിലധികം എക്സിറ്റുകളും എൻട്രികളും പ്രയോജനപ്പെടുത്താൻ വിദ്യാർത്ഥി ആഗ്രഹിക്കുമ്പോൾ ചില സെമസ്റ്ററുകളിൽ പഠനം നിലച്ചുപോകുന്നതും ഇതോടൊപ്പം ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇത് യുക്തിസഹമായ നിർദ്ദേശമാണോ? ‘മുൻപഠനത്തിന്റെ അംഗീകാരം’ എന്നതിനെക്കുറിച്ച് യുജിസി രേഖയിൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “ഔപചാരിക പഠനത്തിന് പുറത്തോ ജോലിസ്ഥലത്തോ സമൂഹത്തിലോ നേടിയ പഠനത്തിലൂടെയും പരിശീലനത്തിലൂടെയും നേടിയെടുക്കുന്ന അറിവ്, ഈ പഠനത്തിന്റെ ഫലത്തെ വിലയിരുത്തിയത് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരിക്കണം.” ജോലിസ്ഥലത്തെ പഠനത്തെയും പരിശീലനത്തെയും സർക്കാർ അംഗീകരിക്കാൻ തയ്യാറാണെന്ന മട്ടിൽ ഈ നിർദ്ദേശത്തിന്റെ വാചാലത ആകർഷകമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ‘മുൻ പഠനത്തിന്റെ അംഗീകാരം’ എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ പ്രവേശനം എങ്ങനെ ലഭിക്കുമെന്ന് പ്രത്യേകം പരാമർശിച്ചിട്ടില്ല. പഠനപ്രക്രിയയെ പരിഹസിക്കുക എന്നതല്ലാതെ ഇത്തരം തട്ടിക്കൂട്ട് നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക് അക്കാദമിക് ന്യായീകരണം ഉണ്ടോ? സ്വാതന്ത്ര്യസമരകാലത്ത് അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ഏറ്റവും ആദരണീയനായ ശാസ്ത്രജ്ഞനും വിദ്യാഭ്യാസവിചക്ഷണനുമായിരുന്ന ആചാര്യ പ്രഫുല്ല ചന്ദ്ര റോയി, സർവ്വകലാശാലയിൽനിന്ന് ശാസ്ത്രബിരുദം നേടിയ ‘പണ്ഡിതമ്മന്യന്മാരും അജ്ഞരുമായ’ ഒരു കൂട്ടം ആളുകൾ പുറത്തുവരുന്നത് താൻ കാണുകയാണെന്ന് ഒരിക്കല് പറഞ്ഞു. 2020 ലെ ദേശീയ വിദ്യാഭ്യാസ നയത്തിന്റെ രചയിതാക്കൾ ഉദ്ദേശിച്ചതും ഇതായിരിക്കാം-വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ സത്ത ഇല്ലാതാക്കുക.
ഈ ചട്ടക്കൂടിലെ ഘടനാപരമായ അസന്തുലിതാവസ്ഥ അവഗണിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്. ഇതിനകംതന്നെ ഫണ്ടിന്റെ അപര്യാപ്തതയും അമിതഭാരവും താങ്ങുന്ന പൊതു സർവകലാശാലകൾ, ദ്വിവത്സര പ്രവേശനം, ഡ്യുവൽ-ഡിഗ്രി, നയം മുന്നോട്ടുവെക്കുന്ന മറ്റ് പ്രോഗ്രാമുകൾ എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കാൻ പാടുപെടും. വ്യക്തമായും, ലാഭം മാത്രം ലക്ഷ്യം വെയ്ക്കുന്ന സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഈ മാറ്റങ്ങൾ മുതലെടുക്കും. നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് എത്രയോ കാലമായി നിലനിന്നുപോരുന്ന, തുല്യത ഉറപ്പുവരുത്തി ആവശ്യമായ വിദ്യാഭ്യാസം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നതും സർക്കാർ നേരിട്ട് നടത്തുന്നതുമായ അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങളെ ക്രമേണ മാറ്റിനിർത്തുക എന്നതാകും ഫലം. ഈ മാറ്റം കേവലം ഭരണപരമോ സാമ്പത്തികമോ ആയ ഒന്നല്ല-ഭരണവർഗം ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു നിശ്ചിത രൂപകൽ പ്പനയിലൂടെയാണ് ഇത് മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്. വിദ്യാഭ്യാസം വാണിജ്യവൽക്കരിക്കേണ്ട ഒന്നായി അവർ ഇതിനകം പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. വിദ്യാഭ്യാസം കച്ചവടച്ചരക്കാക്കി സമ്പന്നരായ ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് വിറ്റ് ലാഭം കൊയ്യാൻ സ്വകാര്യ മേഖലയെ സഹായിക്കുകയും ഒപ്പം, ദരിദ്രരായ ഭൂരിഭാഗം ജനങ്ങളെയും കുട്ടികൾക്ക് ശരിയായ വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുന്നതിൽ നിന്ന് സ്വാഭാവികമായും തടയുകയും ചെയ്യുന്നു. പൊതുസ്ഥാപനങ്ങൾ, അവയുടെ പരിമിതികൾക്കിടയിലും, ചരിത്രപരമായി തന്നെ വിദ്യാർത്ഥികളെ വിമർശനാത്മക ചിന്താപ്രക്രിയ, യുക്തിസഹമായ വിശകലനരീതി, ചിന്തയുടെ ഏകീകരണം എന്നിവയാൽ സജ്ജരാക്കുന്ന ഇടങ്ങളാണ്. അവരുടെ അരികുവൽക്കരണത്തിലൂടെ, ജനാധിപത്യപരവും ശാസ്ത്രീയവുമായ വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ പൗരരെ വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിനെക്കാൾ, തൊഴിൽസേനയിൽ അണിചേരാൻ തയ്യാറായ വ്യക്തികളെ നിർമ്മിച്ചെടുക്കുന്നതിനുമാത്രമാണ് പ്രാമുഖ്യം നൽകുക.
മുതലാളിത്ത കമ്പോളത്തിലെ ഒരു ചരക്കായി വിദ്യാഭ്യാസം മാറുന്നു
പൊതുജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ മേഖലകളിലും ലാഭാധിഷ്ഠിത വിപണി സിദ്ധാന്തങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന മുതലാളിത്ത ആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെ വിശാലമായ അജണ്ടയുമായി യുജിസി ചട്ടങ്ങളുടെ കരട് കൃത്യമായി യോജിക്കുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ചരക്കുവൽക്കരണം, വിപണി അനുകൂല ലോകവീക്ഷണത്തിന് പൊതുസമ്മതം ഉണ്ടാക്കാൻ ഇടയാക്കും. വിദ്യാർത്ഥികളെ വിമർശനാത്മക ചിന്തകരായി രൂപപ്പെടുത്തു ന്നതിനുപകരം അനുസരണയുള്ള തൊഴിലാളികളായി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിലൂടെ, സ്വകാര്യവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട വിദ്യാഭ്യാസ സംവിധാനങ്ങൾ കോർപ്പറേറ്റ് ഭീമന്മാരുടെ ആധിപത്യത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു.
വിപണിക്ക് അനുയോജ്യരായ ജീവനക്കാരെ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള ഫാക്ടറിയായല്ല, യുക്തിസഹമായ കാഴ്ചപ്പാട് വികസിപ്പിക്കാനും, ശരിയും തെറ്റും വ്യവച്ചേദിച്ച് മനസ്സിലാക്കാനും കഴിവുള്ള വിമർശനാത്മകവും സ്വതന്ത്രവുമായ ചിന്തകരെ വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഇടമായി വിദ്യാഭ്യാസത്തെ കണക്കാക്കണം.
അക്കാദമിക് വിദഗ്ധരുടെയും ബുദ്ധിജീവികളുടെയും വിദ്യാഭ്യാസസ്നേഹികളുടെയുംമുന്കൈയില് നടന്നുവരുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ സംരക്ഷണ പ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്. വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ കാതലിനെ കുഴിച്ചുമൂടാനുള്ള ഭരണവർഗ്ഗത്തിന്റെ ദുഷ്ടപദ്ധതിക്ക് തടയിടാൻ ഇതിലൂടെ മാത്രമേ സാധിക്കൂ.